Poepangst

Een heel sexy onderwerp… Maar heel eerlijk, wie (her)kent dit NIET?

Toen ik 2 jaar oud was kwam ik in het ziekenhuis terecht toen mijn moeder constateerde dat mijn luier wel erg lang droog bleef… Wat bleek? Mijn darmpjes zaten zo vol met poep dat hierdoor mijn blaas werd afgesloten. Er was dus voor beide primaire behoeften, geen weg naar buiten meer. Gelukkig waren ze er op tijd bij in het ziekenhuis en werden zowel mijn darmen als blaas, tijdig weer leeggepompt. Voor de rest was ik geen ingewikkelde en moeilijke baby volgens moeders (dat kwam jaren later pas, maar dat bewaren we voor een andere keer ;-)).   

Wel heb ik tot ongeveer mijn zestiende ongelooflijk veel last gehad van mijn buik en mijn darmen. Mijn buik was heel vaak opgeblazen, het rommelde, ik had vaak steken in mijn buik, moest veel scheetjes laten na een maaltijd (voor iedereen waarmee ik op de kleuterschool gezeten heb, sorry it was me) en ik ging soms maar eens per 3/4 dagen naar het toilet (voor nummertje “2” dus). Van de dokter kreeg ik de (bekende) zakjes mee (wil je “sinaasappelsmaak” of “citroensmaak”?) waardoor je ontlasting dunner wordt zodat naar de wc gaan makkelijker wordt. Dat viel best tegen. Ook zijn er scans gemaakt in het ziekenhuis bij de MDL (Maag Darm Lever) afdeling. Daar kwam niets “opmerkelijks” uit en zoals (bijna) iedereen met onverklaarbare darmklachten werd ik de laan weer uitgestuurd met de diagnose je heb een “prikkelbare darm”. Nu kan een diagnose rust geven, zeker als er een effectief behandelplan voor zou zijn. Helaas weet iedereen met de diagnose “prikkelbare darm”, dat de zoektocht vanuit daar pas echt begint, gezien alle darmklachten die niet terug te herleiden zijn naar iets “afwijkends” op een scan of foto, worden bestempeld als “prikkelbare darm”. Vaak wordt er als eerst (of enkel) gezocht in voeding. En dat is deels terecht, want voeding kan zeker een reactie triggeren en het is daarom de moeite waard om via bijvoorbeeld een FODMAP dieet of ontlastingsonderzoek uit te zoeken waar jouw darmen (over)gevoelig voor zijn. Maar de belangrijkste vraag daarna is natuurlijk: zijn je klachten door het uitsluiten of toevoegen van bepaalde voedingsmiddelen, verdwenen? Grote kans van niet als er aan één essentieel onderdeel voorbij wordt gegaan.

Angst kent vele vormen. Laten we eerst de handeling “poepen” eens afpellen. Nee niet letterlijk, figuurlijk :). Want is er, naast misschien slapen, een meer kwetsbare behoefte te bedenken, dan poepen? Stel je voor dat we miljoenen jaren geleden, overal te pas en te onpas zonder om ons heen te kijken, gewoon even zouden gaan zitten voor ons nummertje 2. Dan zou de kans erg groot zijn dat we niet heel lang op deze planeet zouden rondlopen omdat een roofdier ons inmiddels gepakt had of een andere vijand die een stuk sneller zou zijn dan wij op onze hurken voorover gebukt. Vandaag de dag zijn er dan misschien geen roofdieren meer maar vertaalt angst zich in gedachten als “Oh nee hier op kantoor / bij deze kennis thuis / in dit restaurant / bij mijn (nieuwe) scharrel kan ik mij echt niet laten gaan, stel dat hij/zij mij hoort of dat er remsporen zichtbaar zijn”. Vervolgens hou je het op. Voel je aandrang en kom je opnieuw in een situatie waar je je niet “fijn” voelt, hou je het weer op. Totdat jouw darmen de boel op slot gooien en eerste prioriteit geven aan “overleven”. En vervolgens zit jij dagenlang met een opgeblazen volle buik en lukt het niet meer (goed) om te gaan. 

Bovenstaande situatie schetst een voorbeeld waarin angst meteen aan de handeling op zichzelf wordt gekoppeld, maar vergeet niet dat indirecte angst, zoals continue “malen” en emoties die niet goed “verteerd” worden, ook darmklachten kunnen geven! Problemen met de stoelgang gaan bijna altijd hand in hand met hoogsensitiviteit of psychische klachten omdat je letterlijk en figuurlijk “moeilijk loslaat”. 

Pas vanaf het moment dat ik steeds meer “schijt” kreeg aan wat anderen van mij zouden kunnen vinden (en dat is natuurlijk een never ending process), maar in ieder geval aan “wat ze van mij zouden kunnen vinden als ze weten dat ook ik POEP”, ging ik makkelijker naar de wc en had ik slechts incidenteel nog klachten. 

En hoe ik daar kwam? Wat ik al aangaf, natuurlijk is een groot deel “gewoon” de natuurlijke reis naar volwassen worden, het vinden van je eigen identiteit en het loskomen van alle “niet-dienende geconditioneerde regeltjes”. En dat kost tijd en dat ondergaat iedereen op zijn manier met zijn of haar eigen tijdlijn. 

Bottom line van dit verhaal is, is dat het bij darmklachten van belang is dat er niet alleen naar voeding wordt gekeken, maar dat alle leefstijlcomponenten erbij betrokken worden. Zeker het hebben van (chronische)  stress werkt als een mantra bij darmklachten. Tot slot is het van belang dat jouw lichaam zich tijdens ieder eetmoment VEILIG voelt. Enkel vanuit een ontspannen staat van zijn, werken jouw darmen optimaal. Kom je doorgesjeest thuis van werk en “prop” je nog even snel een maaltijd naar binnen voor je weer door moet? Dat is een Duitse snelweg naar klachten want ook zo geef je je lijf het signaal dat de omgeving niet veilig is. En jouw lichaam geeft altijd prioriteit aan de stress-as (want dat betekent “overleven”). Wil je dat jouw lichaam voorrang geeft aan verteren? Dat gebeurt enkel vanuit rust en ontspanning. Die modus heet ook niet voor niets ons “rest and digest” systeem.

Hoe heb je hier zelf regie over?

1. 1. Eet met aandacht. Niet achter televisie, laptop of telefoon. Jouw hersenen kunnen niet de goede signaaltjes geven aan jouw darmen als je iets anders in je mond stopt dan waar je naar kijkt. 
   2. Eet om dezelfde reden niet in de auto of lopend, ook dan is jouw lichaam niet ontspannen en heeft het de focus op de weg (als het goed is).
   3. Doe een ademhalingsoefening van 1 minuut VOOR of NA je maaltijd (of allebei!).Bijv. een 4-7-8 ademhaling of 5 diepe buikademhalingen. Er bestaan geen quick fixes maar deze altijd toepassen voordat je gaat eten, komen wel in de buurt! 
   4. Goed kauwen! Idealiter 20 keer (!) per hap. Waarom? Meer speeksel wordt vrijgelaten waardoor de vertering soepeler verloopt. Een bijkomend voordeel is dat je langzamer eet en je dus eerder voelt dat je vol zit (en je dus minder snel te veel eet).
   5. Drink een halfuur VOOR en een halfuur NA de maaltijd niet. Hierdoor verdun je je maagzuur, wat je spijsvertering beperkt. 

En last but not least: wees je bewust van je poepangst. Natuurlijk kan ik het mij voorstellen dat je niet meteen lekker zit als je voor het eerst thuiskomt bij je scharrel en je voelt dat je “moet”. Maar wees hier wel bewust van en probeer dan op een later moment die dag (of volgende ochtend) letterlijk “een afspraak te maken met je darmen”. Bijv. door een halve ochtend of middag thuis te blijven of een andere omgeving te kiezen die veilig genoeg voelt om te “kunnen”. Of helemaal mooi, ga toch die eerste keer bij je scharrel thuis gewoon zitten. Afknapper? Als jouw (potentiële) man nog steeds denkt dat “mooie meisjes” (of “knappe jongens”) niet poepen, werd het de hoogste tijd dat ook hij uit deze illusie gehaald wordt. En anders zal het toch een eenzaam bestaan voor hem (of haar) worden ;-).